Dlaczego lista chorób do bezterminowego orzeczenia to temat, który warto śledzić?
Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak wygląda codzienność osoby z nieuleczalną chorobą, która musi co jakiś czas stawać przed komisją, aby potwierdzić swój stan zdrowia? To nie tylko formalność , to stres, niepewność i ciągła walka o należne prawa. Bezterminowe orzeczenie o niepełnosprawności mogłoby zmienić życie wielu osób, dając im stabilność i spokój, na które zasługują.
Co się stało z planami wprowadzenia takiego katalogu chorób? Czy jest nadzieja, że 2 wykazy podpisane przez Łukasza Krasonia to oczekiwana lista chorób do bezterminowego orzeczenia?
W tym artykule przedstawimy Ci najnowsze listy opracowane przez MRPiPS zawierające katalog schorzeń będących wytyczną dla zespołów orzeczniczych, zarówno wojewódzkich, jak i powiatowych.
Lista schorzeń do przyznawania punktu 7 i 8 w orzeczeniach o niepełnosprawności
- Achondroplazja
- Zespół Aicardi’ego-Goutières
- Niedobór alfa 1 antytrypsyny — postać homozygotyczna
- Zespół Alpersa-Huttenlochera
- Alfa- i beta-mannozydoza
- Zespół Alströma
- Zespół Angelmana
- Zespół Aperta
- Niedobór dekarboksylazy L- aminokwasów aromatycznych
- Ataksja-teleangiektazja
- Autosomalna recesywna wielotorbielowatość nerek
- Autosomalna recesywna złośliwa osteopetroza
- Zespół Bardeta-Biedla
- Dystrofia mięśniowa obręczowo- kończynowa R4 związana z beta- sarkoglikanem
- Zespół CHARGE
- Dystrofia mięśniowa obręczowo- kończynowa związana z kalpainą 3 R1
- Dysplazja kampomeliczna
- Choroba Canavan
- Zespół Hellera (dziecięce zaburzenie dezintegracyjne, CDD)
- Zespół Cockayne
- Zespół Coffina-Lowry’ego
- Wrodzony brak ramienia i przedramienia
- Wrodzone zaburzenie glikozylacji
- Wrodzona dystrofia mięśniowa z niedoborem integryny alfa-7
- Zespół Cornelia de Lange
- Mukowiscydoza
- Zespół Dravet (związany z SCN1A)
- Zespół Dubowitza
- Dystrofia mięśniowa Duchenne
- Proste pęcherzowe oddzielanie się naskórka
- Sekwencja deformacyjna akinezji płodu
- Zespół łamliwego (kruchego) chromosomu X
- Zespół Frasera
- Ataksja Friedreicha
- Zespół Frynsa
- Gangliozydoza GM1
- Gangliozydoza GM2
- Choroba Gauchera
- Encefalopatia glicynowa (nieketotyczna hiperglicynemia)
- Niedorozwój dystalnej części kończyny/kończyn, hemimelia
- Holoprozencefalia
- Zespół progerii Hutchinsona- Gilforda
- Wodogłowie ze zwężeniem wodociągu Sylwiusza
- Hyperfenyloalaninemia spowodowana deficytem tetrahydrobiopteryn
- Dziedziczne pęcherzowe oddzielanie się naskórka
- Gładkomózgowie — wada wrodzona centralnego ukladu nerowoego
- Izolowana anencefalia/exencefalia
- Izolowany otwarty rozszczep kręgosłupa
- Kwasica izowalerianowa
- Choroba Huntingtona postać młodzieńcza
- Zespól Kabuki
- Choroba Krabbego
- Kyfoskoliotyczny typ zespołu Ehlersa-Danlosa
- Wrodzona dystrofia mięśniowa spowodowana niedoborem laminy alfa 2, merozyno-ujemna wrodzona dystrofia mięśnowa
- Zespół Larsena
- Wrodzona ślepota Lebera
- Dziedziczna atrofia nerwu wzrokowego Lebera
- Choroba Lebera “plus”
- Zespół Leigha
- Zespół Lesch-Nyhana
- Fenyloketonuria matczyna z małogłowiem
- Zespół Meckela
- Choroba Menkesa
- Leukodystrofia metachromatyczna
- Zespół Millera-Diekera
- Neurodegeneracja związana z białkiem błony mitochondrialnej
- Zespół Mowata-Wilson
- Mukolipidoza (grupa chorób)
- Mukopolisacharydoza (grupa chorób)
- Miopatia nemalinowa
- Ostra niewydolnośc oddechowa noworodków spowodowana niedoborem SP-B
- Wady cewy nerwowej
- Zespoły neurozwyrodnieniowe spowodowane gromadzeniem się żelaza w mózgu
- Wrodzona wielostawowa artrogrypoza pochodzenia neurogennego
- Zapalenie rdzenia i nerwów wzrokowych
- Neuronalna lipofuscynoza ceroidowa
- Niedobór kwasnej sfingomielinazy (ASMD), dawniej zespół Niemanna- Picka
- Zespół Nijmegen
- Nieimmunologiczny obrzęk płodu
- Zespól oczno-mózgowo-nerkowy — zespól Lowe’a
- Zespól hiperteloryzm- nieprawidłowości przełyku- spodziectwo — zespól Opitza G/BBB
- Wrodzona łamliwość kości, postać ciężka
- Neurodegeneracja związana z kinazą pantotenianu
- Napadowa kinezygenna (wywoływana ruchem) dyskineza
- Choroba Pelizaeusa Merzbachera (jedna grupa)
- Zespół płetwistości
- Zespół Pradera-Willi’ego
- Postępujące porażenie nadjądrowe
- Postępujące porażenie nadjądrowe — zespól korowo- podstawny
- Kwasica propionowa
- Rdzeniowy zanik mięśni i wszystkie schorzenia z tej grupy
- Padaczka pirydoksynozależna
- Niedobór karboksylazy pirogronianowej
- Choroba Refsuma
- Obustronna agenezja nerek
- Zespól Retta
- Zespół Rubinsteina-Taybi’ego
- Zespół Seckela
- Syrenomelia
- Zespół Smitha-Lemliego-Opitza
- Zespół Smith-Magenis
- Zespół Sotosa
- Choroba Taya-Sachsa
- Dysplazja tanatoforyczna
- Triploidia
- Zespół WAGR — zespól guza Wilmsa, aniridii, wad układu moczowo-płciowego i niepełnosprawności intelektualnej
- Zespół Walkera-Wartburga
- Zespół Williamsa
- Zespół Wolfa-Hirschhorna
- Zespół Wolframa
- Adrenoleukodystrofia sprzężona z chromosomem X
- Miopatia centronuklearna sprzężona z chromosomem X
- Chondrodysplazja punktowa sprzężona z chromosomem X
- Zespół Kleefstry
- Zespół alfa-talasemii z niepełnosprawnością intelektualną sprzężoną z chromosomem X
- Postępująca kostniejąca fibrodysplazja (FOP)
- Synaptopatie
- Zespół niepełnosprawności intelektualnej spowodowany mutacją DYRK1A
- Zespół Cri du Chat (delecja 5p)
- Zespół Potockiego-Lupskiego — zespół mikroduplikacji 17p11.2
- Genetycznie uwarunkowane (z określonym patogennym wariantem genetycznym) zespoły neurorozwojowe z niepełnosprawnością intelektualną
- Zespół Phelan-McDermid
- Zespół mózgowo-czołowo- twarzowy, zespół Baraitsera- Wintera
- Zespół Schinzela-Giediona
- Zespół Allana-Herndorna-Dudley’a
- Mnogi niedobór sulfataz
- Zespół Coffina-Siris
- Zespół Koolen’a-de Vries’a
- Zespół Ohdo
- Zespół Pitta-Hopkinsa
- Zespół Bainbridge’a-Ropersa
- Zespół Bohringa-Opitza
- Zaburzenia glikozylacji (CDG)
- Zespół Schaafa-Yang
- Zespół Alazami’ego
- Zespół Blooma
- Zespół Warszawski
- Dziecięca hyperglicynemia nieketotyczna
- Zespół Ondyny
- Zespół Pallistera-Killiana (tetrasomia 12p)
- Zaburzenia metabolizmu puryn i pirymidyn
- Zaburzenia metabolizmu cyklu mocznikowego i detoksykacji amoniaku
- Trsomia chromosomu 13 (zespół Patau)
- Trisomia chromosomu 18 (zespół Edwardsa)
- Niezrównoważone aberracje chromosomów autosomalnych z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu od umiarkowanego do ciężkiego (ring chromosom, izochromosom, delecja, duplikacja)
- Zespół Robertsa
- Schizencefalia
- Zespół KBG
- Zespół dysmorficzny związany z dystalną arthrogrypozą, dysmorfią twarzy i zaburzeniem rozwoju uwarunkowany heterozygotyczną mutacją w genie NALCN (CLIFAHDD)
- Zespół Costello powiązany z HRAS
Lista schorzeń do przyznawania punktu 8 w orzeczeniach o niepełnosprawności
- Zespół mikrodelecji 22q11.2 (Zespół DiGeorge’a)
- Wrodzona sztywność wielostawowa, artrogrypoza
- Ataksja móżdżkowa autosomalna dominująca
- Autosomalna recesywna ataksja móżdżkowa
- Zespół Bartha
- Zespół sercowo-twarzowo-skórny (CFC)
- Niedobór palmitylotransferazy karnitynowej (CPT)
- Choroba Charcot-Marie-Tooth (dziedziczna neuropatia czuciowa i ruchowa)
- Galaktozemia klasyczna
- Homocystynuria klasyczna
- Wrodzona biegunka chlorowa
- Wodogłowie wrodzone
- Wrodzony zespół miasteniczny
- Choroba Segawy, dystonia z dobrą odpowiedzią na L-DOPA
- Dystrofia mięśniowa Emery’ego- Dreifussa
- Dystrofia mięśniowa obręczowo- kończynowa związana z FKRP
- Dystrofia mięśniowa obręczowo- kończynowa związana z gamma- sarkoglikanem
- Niedobór dehydrogenazy glutarylo-koenzymu A (Kwasica glutarowa typu 1)
- Choroba spichrzania glikogenu GSD
- Choroba Hartnupów
- Hemofilia A, postać ciężka
- Dziedziczny obrzęk naczynioruchowy
- Dziedziczna paraplegia spastyczna
- Niedobór syntetazy holokarboksylazy
- Nietrzymanie barwnika — zespół Blocha-Sulzberger
- Dysplazja zaciskająca klatki piersiowej — Zespół Jeune’a
- Zespól Johansona i Blizzarda
- Zespół Jouberta i zaburzeń pokrewnych
- Deficyt 3- hydroksyacylo CoA dehydrogenazy długołańcuchowych kwasów tłuszczowych
- Encefalopatia mitochondrialna, kwasica mleczanowa z epizodami udaropodobnymi -zespól MELAS
- Niedobór dehydrogenazy acylo- CoA średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych
- Zespół małoocze-bezocze
- Mitochondrialna encefalomiopatia żołądkowo-jelitowa
- Zaburzenie mitochondrialnej fosforylacji oksydacyjnej spowodowane nieprawidłowościami mitochondrialnego DNA
- Niedobór trójfunkcyjnego białka mitochondrialnego
- Zanik wieloukładowy
- Zanik wieloukładowy typu parkinsonowskiego
- Zespól ustno-twarzowo-palcowy typu 1
- Zespól Pfeiffera
- Fenyloketonuria
- Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa o początku w dzieciństwie
- Dystrofia miotoniczna Steinerta
- Zespół Trachera-Collinsa
- Stwardnienie guzowate
- Tyrozynemia typu 1
- Zespół Wernera
- Choroba Parkinsona o wczesnym początku
- Zespół Loeys’a-Dietza
- Zespół Borjesona-Forssmana- Lehmanna
- Zespół Sensenbrenner
- Zespół Arnolda-Chiari’ego typ 1
- Anemia Fanconiego
- Zespół Allagille’a
- Choroba syropu klonowego
- Hypofosfatazja
- Zespół Pompego
- Krzywica hypofosfatemiczna sprzężona z chromosomem X
- Zespół Freemana-Sheldona
Dlaczego stałe orzeczenie o niepełnosprawności jest ważne?
Nawet teraz możesz uzyskać bezterminowe orzeczenie o niepełnosprawności, choć niestety to rzadko się zdarza. Mimo że orzecznicy mają możliwość wydawania bezterminowych orzeczeń zgodnie z Ustawą o Zatrudnianiu Osób Niepełnosprawnych, w praktyce komisje orzekające korzystają z tej opcji bardzo rzadko. Zazwyczaj, dopiero po wielu latach otrzymywania okresowych decyzji otrzymujesz stopień niepełnosprawności na stałe.
Ta sytuacja jest problematyczna nie tylko dla Ciebie. Generuje dodatkowe koszty i pracę związaną z powoływaniem kolejnych komisji, opóźnienia w wydawaniu opinii.
Ile razy trzeba stawać na komisji, aby uzyskać stałe orzeczenie o niepełnosprawności?
Lista chorób ma pomagać orzecznikom w podjęciu decyzji. Kiedy chorujesz od dzieciństwa na chorobę znajdującą się w wykazie, komisję orzekającą możesz odbyć tylko 2 razy w życiu:
- Pierwsza komisja: aby otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności, jako dziecko do 16 r.ż.
- Druga komisja: po ukończeniu 16 roku życia, aby uzyskać orzeczenie o stopniu niepełnosprawności na minimum 7 lat lub bezterminowo.
Gdy osiągasz wiek 16 lat, orzeczenie o niepełnosprawności uzyskane w dzieciństwie wygasa. Jeśli wciąż jesteś niepełnosprawny, musisz ponownie stanąć przed komisją, by uzyskać nowe orzeczenie, tym razem o stopniu niepełnosprawności. Niestety powyższe listy nie są ustawową rekomendacją dotyczącą bezterminowego orzeczenia, lecz tylko wskazówką dla orzeczników, by mogli przyznawać punkt 7 i 8 w orzeczeniu i wydawać decyzję na minimalny okres.
Jaki jest stan prac nad listą chorób do bezterminowego orzeczenia?
Tworzenie listy chorób kwalifikujących do bezterminowego orzeczenia o niepełnosprawności miało na celu ułatwienie procesu orzekania i dostosowanie go do najnowszych kryteriów medycznych. Lista miała zawierać od 100 do 250 chorób, które nie reagują na leczenie i rehabilitację oraz nie dają nadziei na poprawę zdrowia. Dzięki temu orzecznicy mieliby jasne i jednoznaczne wytyczne, co pozwoliłoby uniknąć różnic w decyzjach poszczególnych komisji. Jak widzisz, rządzący wybrali kolejny półśrodek, który powinien zadowolić część osób z niepełnosprawnością i ich opiekunów.
Na dzisiaj listy chorób wskazują orzecznikom minimalny czas orzeczeń terminowych. Z zapowiedzi wiceministra Łukasza Krasonia mogłeś się dowiedzieć ostatnio, że opracowywany jest projekt całościowej reformy systemu orzecznictwa. Kiedy i czy wejdzie w życie pokaże nam przyszłość.
